???
✍? آیت الله مجتبی تهرانی(ره):
? اعوذ بالله من الشیطان الرّجیم؛ بسم الله الرّحمن الرّحیم؛ و الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی محمّد وآله الطّیّبین الطّاهرین و لعنه الله علی اعدائهم اجمعین.
? روی عن علی(علیهالسلام) قال: «مَنْ تَأَدَّبَ بِآدَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَدَّاهُ إِلَى الْفَلَاحِ الدَّائِمِ»[1]
?? بحث ما راجع به تربیت و محیطهایی است که انسان در آنها ساخته میشود . تربیت به معنای روش رفتاری و گفتاری دادن به غیر است . انسان در چهار محیط خانوادگی ، آموزشی ، شغلی و رفاقتی ساخته میشود که همه اینها را بحث کردم و عرض کردم که فضای پنجمی حاکم بر این چهار محیط است ؛
?? چه بسا که انسان در آن چهار محیط ساخته شود و این فضای پنجم نقش تخریبی بر او داشته باشد و بر عکس هم همینطور است . نسبت به فضای پنجم هم اشارهای کردم که در جامعه دو گروه فضاساز هستند و نسبت به این فضاسازان بحثی مطرح است که من فعلاً وارد آن نمیشوم ، اگر چه قبلاً به مناسبت ، به آن اشاره کردهام .
?? امّا آنچه که در بحث تربیت مورد نظر من است و در گذشته هم آن را تذکر دادم ، این مسأله است که روش گرفتن از غیر ، متوقّف بر قصد روش دهنده نیست ؛ یعنی اگر من بخواهم چه از نظر گفتاری و چه از نظر رفتاری از دیگری روش بگیرم ، متوقّف بر این نیست که او قصد کند و بخواهد به من روش دهد .
?? چه او قصد کند و چه قصد نکند ، من آن روش را میگیرم .
قصد روش دهنده در روش گرفتن مدخلیت ندارد ، یعنی اینطور نیست که اگر او قصد کند ، روش گیرنده میتواند روش بگیرد و اگر او قصد نکند ، دیگری نمیتواند از او روش بگیرد.
? [1] . بحارالأنوار، ج89، ص214