مصباح

????

✍حکمت پروردگار:

امام باقر علیه السلام فرمود: یکی از پیامبران بنی اسرائیل عبور می کرد، دید مرد مؤمنی در حال جان دادن است، ولی نصف بدنش در زیر دیواری قرار گرفته، و نیمی در بیرون دیوار است، و پرندگان و سگها بدن او را متلاشی کرده اند و می درند، از آنجا گذشت، در مسیر راه خود دید یکی از امیران ستمکار آن شهر مرده است، جنازه او را بر روی تخت نهاده اند و با پارچه ابریشم کفن نموده اند، و در اطراف تخت، منقل هائی نهاده اند که بوی خوش عودهای خوشبو از آنها برخاسته است. آن پیامبر به خدا متوجه شد و عرض کرد: خدایا من گواهی می دهم که تو حاکم و عادل هستی و به کسی ظلم نمی کنی، این مرد ‘مرد اولی’ بنده تو است و به اندازه یک چشم به هم زدن، برای تو شریک نگرفته، مرگ او را آن گونه ‘با آن وضع رقت بار’ قرار دادی و این ‘امیر’ نیز یکی از بنده های تو است که به اندازه یک چشم به هم زدن به تو ایمان نیاورده است؟ ‘آن چیست و این چیست؟’ خداوند به او وحی کرد: ای بنده من! همان گونه که گفتی حاکم و عادل هستم و به کسی ظلم نمی کنم. آن ‘مرد اولی’ بنده من، نزد من گناهی داشت، مرگ او را با آن موضوع قرار دادم تا مجازات گناه او این گونه انجام گیرد، و وقتی که مرد، هیچ گونه گناهی در او بجای نماند، ولی این بنده من ‘امیر’ که کار نیکی در نزد من داشت، مرگ او را با چنین وضعی قرار دارم، تا پاداش کار نیک او را داده باشم و هنگام مرگ نزد من هیچگونه نیکی و طلب نداشته باشد.

? اصول کافی، جلد ۲ ، ص۴۴۶ ، باب عقوبه الذنب ، حدیث ۱۱

????

✍امام سجاد (ع):

هر که مؤمنى را بپوشاند، خداوند به او از جامه هاى سبز بهشتى بپوشاند. 

????

✍ ما به تجربه دیده ایم کسانی که پدر و مادر از آنها راضی بوده اند ، دست به هرچه زده اند طلا شده و همچنین دیده ایم کسانی که پدر و مادر از آنها ناراضی بوده اند ، حالا به هر دری که میزنند کارشان درست نمیشود.

?? بعد پیش ما می آیند و می پرسند:« چرا ما هرکاری میکنیم ، کارمان اصلاح نمی شود؟» خبر هم ندارند که به خاطر این است که پدر و مادر از آنها ناراضی بوده اند. امکان دارد که پدر و مادر در زمان حیات از فرزندشان راضی باشند،

?? ولی حالا که مرده‌اند ناراضی‌اند که چرا یادشان نمی‌کنند.??

 قدیم چه قدر مردم در ماه رجب و شعبان برای پدر و مادرهایشان ختم قرآن می‌داده‌اند. من یادم هست هفتاد سال پیش، کنار چهار راه مولوی کسی داد می‌زد؛ «خیر مرده‌ها» مردم هم یک کیلو سیب می‌خریدند و خیرات می‌دادند.

?? پس برای پدر و مادرهایتان ختم قرآن بکنید، سر قبرشان بروید، قرآن برایشان بخوانید و کار خیر برایشان بکنید. در روایت آمده است که «ارواح مؤمنین شب‌های جمعه به پشت بام خانه‌ها می‌آیند و می‌گویند: آن لقمه‌ای که جلوی سگ‌هایتان می‌اندازید، خیر ما کنید!»

?[ از فرمایشات آیت الله مجتهدی تهرانی-ره، در محضر استاد، ص 30 ]

????

✍علت مستجاب نشدن دعاها:

?در تفسیر شریف نمونه چنین امده است:

 در روایات اسلامی شرائطی برای  استجابت دعا می خوانیم از جمله :

1⃣برای اجابت دعا باید قبل از هر چیز در پاکی قلب و روح کوشید، و از گناه توبه کرد، و خودسازی نمود، و از زندگی رهبران الهی الهام گرفت .

?از امام صادق  نقل شده که فرمود: 

« مبادا هیچ یک از شما از خدا تقاضائی کند مگر اینکه نخست حمد و ثنای او را بجا آورد و درود بر پیامبر و آل او بفرستد بعد به گناه خود نزد او اعتراف (و توبه ) کند سپس دعا نماید.

?سفینه البحار جلد 1ص  448 و 449

2⃣در پاکی زندگی از اموال غصب و ظلم و ستم بکوشد، و تغذیه او از حرام نباشد از پیامبر اسلام نقل شده است که فرمود:

«کسی که دوست دارد دعایش مستجاب گردد باید غذا و کسب خود را پاک کند.»

?سفینه البحار جلد 1ص 448 و 449

3⃣از مبارزه با فساد و دعوت بسوی حق خود داری نکند، زیرا آنها که امر بمعروف و نهی از منکر را ترک می گویند دعای مستجابی ندارند، چنانکه از پیامبر اسلام نقل شده است که فرمود : 

«باید امر به معروف و نهی از منکر کنید و الا خداوند بدان را بر نیکان شما مسلط می کند و هر چه دعا کنند مستجاب نخواهد شد»

?همان مدرک

❗️در حقیقت ترک این وظیفه بزرگ نظارت ملی نابسامانیهائی در اجتماع به وجود می آورد که نتیجه آن خالی ماندن صحنه اجتماع برای بدکاران است، و دعا برای برطرف شدن نتایج آن بی اثر است زیرا این وضع نتیجه قطعی اعمال خود انسان می باشد.

4⃣ عمل به پیمانهای الهی:

❗️ایمان و عمل صالح و امانت و درستکاری یکی دیگر از شرائط استجابت دعا است .

?زیرا آن کس که به عهد خویش در برابر پروردگارش وفا نکند نباید انتظار داشته باشد که مشمول وعده اجابت دعا از ناحیه پروردگار باشد.

?کسی نزد امیر مؤمنان علی از عدم استجابت دعایش شکایت کرد و گفت با اینکه خداوند فرموده دعا کنید من اجابت می کنم، چرا ما دعا می کنیم و به اجابت نمی رسد ؟

❗️امام  در پاسخ فرمود: 

«قلب و فکر شما در هشت چیز خیانت کرده لذا دعایتان مستجاب نمی شود:

? 1 شما خدا را شناخته اید اما حق او را ادا نکرده اید، بهمین دلیل شناخت شما سودی بحالتان نداشته است!!

?2 شما به فرستاده او ایمان آورده اید سپس با سنتش به مخالفت برخاسته اید ثمره ایمان شما کجا است ؟

?3 کتاب او را خوانده اید ولی به آن عمل نکرده اید، گفتید شنیدیم و اطاعت کردیم سپس به مخالفت برخاستید

?4 شما می گوئید از مجازات و کیفر خدا می ترسید، اما همواره کارهائی می کنید که شما را به آن نزدیک می سازد …

?5 می گوئید به پاداش الهی علاقه دارید اما همواره کاری انجام می دهید که شما را از آن دور می سازد …

?6 نعمت خدا را می خورید و حق شکر او را ادا نمی کنید.

?7 به شما دستور داده دشمن شیطان باشید (و شما طرح دوستی با او می ریزید) ادعای دشمنی با شیطان دارید اما عملا با او مخالفت نمی کنید.

?8 شما عیوب مردم را نصب العین خود ساخته و عیوب خود را پشت سر افکنده اید .. . با این حال چگونه انتظار دارید دعایتان به اجابت برسد؟ در حالی که خودتان درهای آنرا بسته اید؟ تقوا پیشه کنید، اعمال خویش را اصلاح نمائید امر به معروف و نهی از منکر کنید تا دعای شما به اجابت برسد.»

?سفینه البحار ج1 ص448 و449

❗️این حدیث پر معنی با صراحت می گوید:

?وعده خداوند به اجابت دعا یک وعده مشروط است نه مطلق، مشروط به آنکه شما به وعده ها و پیمانهای خود عمل کنید در حالی که شما از 8 راه پیمان شکنی کرده اید، و اگر به این پیمان شکنی پایان دهید دعای شما مستجاب می شود.

❗️عمل به دستورات هشتگانه فوق که در حقیقت شرائط استجابت دعا است برای تربیت انسان و به کار گرفتن نیروهای او در یک مسیر سازنده و ثمر بخش کافی است .

5⃣دیگر از شرائط استجابت دعا توام گشتن آن با عمل و تلاش و کوشش است در کلمات قصار امیر مؤمنان علی  می خوانیم :

«دعا کننده بدون عمل و تلاش مانند تیرانداز بدون زه است »

?نهج البلاغه حکمت 337

❗️با توجه به اینکه وتر (زه ) عامل حرکت و وسیله پیش راندن تیر به سوی هدف است نقش عمل در تاثیر دعا روشن می گردد.

?مجموع شرائط پنجگانه فوق روشنگر این واقعیت است که دعا نه تنها نباید جانشین اسباب طبیعی و وسائل عادی برای وصول به هدف گردد، بلکه برای اجابت آن باید در برنامه های زندگی دعا کننده دگرگونی کلی به عمل آید، روحیات شخص، نوسازی شود، و در اعمال پیشین تجدید نظر گردد.

?برگرفته از تفسیر نمونه،آیت الله العظمی مکارم،ج1 ص643 به بعد

????

✍قرآن در چهار دسته آیات، به مرگ اشاره می کند:

1⃣دسته اول آیاتی است که مرگ را مستقیما به خدا نسبت می دهند ( زمر 42)

2⃣دسته دوم آیاتی که مرگ را حضرت عزاراییل ملک الموت نسبت می دهد( سجده 11)

3⃣دسته سوم آیاتی که مرگ را به فرستادگان الهی نسبت می دهد ( انعام 61)

4⃣آیاتی که مرگ را به فرشتگان الهی نسبت می دهد ( نحل 28 و 32 و 97 نسائ)

❗️دلیل این اختلاف نسبت ها این است که مراتب و اسباب مرگ مختلف است ملائکه یا همان فرستادگان الهی علت نزدیکتر و سبب قریب مرگ هستند که مامور از طرف ملک الموت هستند و حضرت عزراییل ما فوق انها و فرمانده انهاست که او نیز مستقیما از خدا دستور می گیرد و به ملائکه دستور می دهد 

?خلاصه اینکه فرمانده اصلی خداست و فرمانده میانی حضرت عزراییل و اقدام کننده ملائکه هستند

?المیزان ج16 ص376

?تفسیر نمونه   ج17 ص 139

❗️در مورد برخی افراد در روایات امده است که خداوند خود بی واسطه انها را قبض روح میکند واین بیانگر جایگاه ممتاز وارزش انها در نزد خداوند است 

❗️علامه مجلسی از پیامبر چنین نقل میکند که وقتی به معراج رفتند چنین فرمودند:

«وقتی به آسمان چهارم رسیدم ملک الموت را دیدم که گفت:ای محمد تمام بنده ایی را که خدا آفریده است من قبض روح میکنم به غیر ازتو و علی(وسایر امامان)که حق تعالی شما را با دست قدرت خود قبض روح می نماید»

?بحارالانوار،ج57،ص303