????
✍تشویق به گناه؛ از عوامل تشدید عذاب در قیامت
شاید شما هم شبیه به این جملات را که درواقع تشویق_به_گناه هستند را شنیده باشید: «گناهش گردن من!»؛ «یکشب که هزار شب نمیشه!»؛ «موسی به دین خود عیسی به دین خود!» و… . دراینباره آیه ۱۱۲ سوره عنکبوت به کفاره اشاره دارد که عدهای از مؤمنین را به گناه و سرکشی تشویق میکنند:
«وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لِلَّذینَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبیلَنا وَ لْنَحْمِلْ خَطایاکُمْ وَ ما هُمْ بِحامِلینَ مِنْ خَطایاهُمْ مِنْ شَیْءٍ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ؛ کسانی که کفر ورزیدند به کسانی که ایمان آورده بودند، گفتند: شما از راه پیروی کنید. ما هم (اگر آخرتی و عقابی بود) گناهان شما را بر عهده میگیریم؛ و هرگز آنها بر عهده گیرندهی چیزی از گناهان اینها نیستند! آنها قطعاً دروغ میگویند.»
آنان دروغ میگویند یعنی اینکه آنان نه این کار را میکنند و نه قدرت بر این کار دارند چون هرگز مسئولیت انسان در برابر اعمالش با این سخنان بیاساس از بین نمیرود و هر کس مسئول گناهان خویش است.
در آیه بعدی برای اینکه تصور نشود که تشویقکنندگان به کفر، گناه، فساد و فحشاء، در برابر این رفتارشان مجازاتی ندارند، میفرماید:
«وَلَیحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالِهِمْ؛ قطعاً بارهای سنگین گناه خودشان را و همچنین بارهای سنگین گناهان [کسانی که آنها را منحرف کردهاند] را با بارهای سنگین گناه خود بر دوش خواهند گرفت.»
یعنی علاوه بر بار گناه گمراه کردن و تشویق دیگران به فساد و گناه، بار گناه آنان را که گمراه کردهاند نیز بر دوش خواهد کشید. از دیگر آیات و روایات به دست میآید که به دوش کشیدن گناه دیگران به معنی بر عهده گرفتن گناه دیگران و سلب مسئولیت از آنان نیست: رسول اکرم صلیالله علیه وآله وسلم دراینباره میفرمایند:
«مَنْ سَنَّ سُنَّهً سَیِّئَهٍ، فَعَلَیْهِ وِزْرُهَا وَ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا من غیران ینقص من وزره شیء؛ کسی که سنت بدی را پایهگذاری کند، گناه آن سنت بد و گناه عملکنندگان به آن سنت بر عهده اوست، بدون آنکه از گناه عملکنندگان چیزی کم شود!»[۱]
?[۱]. تفسیر کبیر منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، جلد: ۵ ص ۱۸۴.