مصباح

ابن‌ابى‌الحديد كه از علماى قرن هفتم اهل‌سنّت است، در شرح نهج‌البلاغه خود آورده است: تمام مفسّران گفته‌اند اين آيه درباره على‌بن‌ابى‌طالب (ع) نازل شده است كه در ليلةالمبيت در بستر رسول خدا (ص) خوابيد. و اين موضوع در حدى از تواتر است كه جز كافر يا ديوانه آنرا انكار نمى‌كند. 

مشركانِ مكّه، قرار گذاشتند از هر قبيله‌اى يك نفر را براى كشتن پيامبر (ص) انتخاب كنند و آن حضرت را دسته جمعى از بين ببرند تا بنى‌هاشم به خونخواهى او قيام نكنند و با اين عمل از دعوت پيامبر راحت شوند. پيامبر (ص) از نقشه‌ى آنان با خبر شد و على (ع) براى اينكه پيامبر به سلامت از مكّه خارج شود، در بستر ايشان خوابيد و اين آيه در شأن آن‌ حضرت نازل گرديد. «1»

همين كه على (ع) در آن شب خطرناك به جاى پيامبر خوابيد، خداوند به دو فرشته‌ى خود، جبرئيل و ميكائيل فرمود: كداميك از شما حاضريد فداى ديگرى شويد؟! هيچكدام از آنها حاضر نشدند. خداوند فرمود: اينك مشاهده كنيد كه چگونه على‌بن‌ابى‌طالب (ع) حاضر است جان خود را فداى رسول خدا كند.

گاهى بايد براى احياى يك معروف ويا محو يك منكر، جان را تسليم كرد. حضرت على (ع) فرمودند: كسى كه در راه امر به معروف و نهى از منكر كشته شود، يكى از مصاديق اين آيه است. «2»

1». تفسير احسن‌الحديث، ج 1، ص 376.

«2». شرح نهج‌البلاغه، ج 13، ص 262.

حضرت امام صادق عليه‏ السلام: 

بِرُّوا آباءَكُمْ يَبِرَّكُمْ اَبْناؤُكُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِساءِ النّاسِ تَعِفَّ نِساؤُكُمْ؛

به پدر و مادر خود نيكى كنيد تا فرزندانتان به شما نيكى كنند و به زنان مردم عفّت ورزيد تا زنانتان عفّت ورزند.

کافی(ط-الاسلامیه) ج5 ، ص554 - من لایحضرالفقیه ج4 ، ص21

🔵شرایط قرار گرفتن در زمره اهل معرفت

 مرحوم علامه طباطبائی (ره) می فرمایند: گوشه‌نشینی، ملازم با معرفت و یا موجب آن نیست ولی کسی که می‌خواهد اهل معرفت شود باید معاشرتش را مخصوصا با اهل غفلت و اهل دنیا کم کند و فرش هر مجلسی نباشد و کار شبانه روزی او در مجالس بیهوده صرف نشود و از معاشرتهای بی‌فایده و بی مغز تا می‌تواند اجتناب نماید و طوری نشود که با همه و در هر مجلسی حاضر شود. هم چنین برای کسی که می خواهد اهل معرفت شود لازم است در خوردن حتی حلال میانه‌رو باشد و افراط نکند و شِکمو و پرخور نباشد بلکه تا گرسنه نشده سر سفره حاضر نشود و تا اشتها دارد دست از غذا خوردن بردارد و از لحاظ خواب و سخن گفتن نیز باید حد اعتدال را مراعات نماید.

📚در محضر علامه طباطبایی ص365

🌷همه نعمت های الهی از باب رحمت است، هر آنچه در عالم وجود دارد از نعمت های الهی است، حتی علف های هرز بیابان هم نعمت است که حیوانات از آن می خورند و شیر و گوشت آنها مورد استفاده انسان قرار می گیرد. در آخر بعضی از دعاها، می گوییم: برحمتک یا ارحم الراحمین، یعنی همه نعمت ها به رحمت الهی برمی گردد. علم و قدرتی که خداوند به بشر داده است، از رحمت اوست.

⭕️ بعضی از نعمت های الهی جنبه اعجازی هم دارد، به این معنا که بشر نمی تواند یک زردآلو بسازد. آن، مصنوع خدا و قدرت الهی است. توحید یکی از نعمت های الهی است. گمان نکنید توحید و نماز و روزه مشقت دارد، بلکه همه رحمت است.

⭕️ اگر انسان نماز الهی را بخواند. منکرات بر او مسدود می شود، معراج تکاملی پیدا می کند و نفس، مملوک عقل می شود و نفس، مالک انسان نیست که او را به هر سو حرکت دهد. اگر نفس مملوک عاقله باشد، انسان دنبال حرام نمی رود و کار او اصلاح خواهد شد.

⭕️ گمان نکنید که اگر دنبال حرام نروید، رزق ندارید، این طور نیست. انسان با بصیرت عقلی تا بدان جا پیـش می رود کـه اکـمل و اشـرف مـوجـودات می شـود. انسـان با همـت، انسـانی اسـت کـه همان استفاده های مادی و معنوی که انبیا و اولیا و اتقیا از این جهان کردند، بکند.

[ اکبر اسدی ، نردبان آسمان ، «مجموعه ای از درسهای اخلاق حضرت آیة الله بهاءالدینی» قم ،پارسیان ، چاپ یازدهم ، 1389 ، ص224 ]

حضرت امام صادق عليه‏ السلام:

اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَيِّيرُ النِّعَمَ البَغىُ وَ الذُّنوبُ التَّى تورِثُ النَّدَمَ القَتلُ وَ الَّتى تُنزِلُ النِّقَمَ الظُّلمُ وَالَّتى تَهتِكُ السُّتورَ شُربُ الخَمرِ وَ الَّتى تَحبِسُ الرِّزقَ الزِّنا وَ الَّتى تُعَجِّلُ الفَناءَ قَطيعَةُ الرَّحِمِ وَالَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ وَ تُظلِمُ الهَواءَ عُقوقُ الوالِدَينِ؛

گناهی كه نعمت‏ها را تغيير مى ‏دهد، تجاوز به حقوق ديگران است. گناهى كه پشيمانى مى‏ آورد، قتل است. گناهى كه گرفتارى ايجاد مى ‏كند، ظلم است. گناهى كه آبرو مى‏ بَرد، شرابخوارى است. گناهى كه جلوى روزى را مى‏ گيرد، زناست. گناهى كه مرگ را شتاب مى ‏بخشد، قطع رابطه با خويشان است. گناهى كه مانع استجابت دعا مى‏ شود و زندگى را تيره و تار مى ‏كند، نافرمانى از پدر مادر است.

📚 علل الشرايع ج 2، ص 584