مصباح

🔘اجتهاد مستمرّ شیعی در رویارویی با مسائل عصر حاضر موجب شده که فقه شیعه پویا وپایا باشد. 

🔹تنها توجیه‌گر خاتمیّت نبوی اجتهاد مستمرّ شیعی است. منظور از اجتهاد مستمرّ در مقابل انسداد اجتهاد است. اجتهادی که در مکاتب اهل سنّت منسدّ دانسته شده است و در قرن دوم اعلان انسداد اجتهاد نمودند.

🔸در کشوری زندگی می‌کنیم که به موجب قانون اساسی ده منصب اساسی کشور به مجتهد یا فقیه داده شده است؛ که اینها پست‌های کلیدی کشورند؛ رهبر، رییس قوه قضائیه، دادستان کل کشور، رییس دیوان عالی کشور، شش فقیه صاحب اختیار شورای نگهبان که اختیارات این گروه قابل مقایسه با گروه حقوقدانان  نیست.

🔹پیام این قوانین، این است که مدیریت کشور قرار است به دست فقه باشد و حیثیت تعلیلیه این موضوع این است.

🔸 عصر ما، عصر انفجار ارتباطات است و نمی‌توانیم منزوی باشیم. دسترسی به یک فتوا در سابق چگونه بود و امروز چگونه است؟ در گذشته با  کندی این کار صورت می‌گرفت و کسی هم اطلاع پیدا نمی‌کرد ولی امروز چنین نیست.

🔹اجتهاد شیعی چنان توانی دارد که در کنار نظام‌های حقوقی امروز بدون هیچ کم و کاستی زندگی و عرض اندام کند. ولی باید راه اجتهاد را پیدا کرد. ما روش و متدی داریم که هزار و چهارصد سال گذشتگان ما این راه را طی کرده‌اند. انحراف از روی ناتوانی و عدم اطلاع است.

🔸بدانیم که اجتهاد استمرار دارد و ما قرار نیست مقلّد باشیم. مسائل بسیاری در نظام اجتهادی مطرح بود که مختومه اعلام شده بود ولی فقیه دیگری آمد و نظر دیگری داد. وقتی شیخ انصاری به نجف آمد، ولو صاحب جواهر مسائل بسیاری را مختومه اعلام نموده بود، ولی شیخ انصاری در پاسخ به درخواست فضلا دوباره بحث اجتهادی از برخی مسائل همچون ولایت فقیه را آغاز نمود.

🔹مبنای پشیمانی در آیه نبأ فقط مرتبط با فسق و عدل نیست و عادل هم ممکن است اشتباه کند. به نظر می‌رسد که قضیه فسق یک نمونه است و ما باید برای فهم یک روایت فقط در بعد عدل و فسق راوی کار نکنیم و تمرکز را بر این موضوع نبریم. اما اگر در آیه دقّت کنیم، می‌فرماید معیار برخورد با اخبار این است که شما را به ندامت و کار جاهلانه نیاندازد. که البته یک معیار، عدالت راوی است. از این آیه می‌فهمیم که باید رئیس صدا و سیما، روزنامه و خبرنگارها باید عادل باشند. اما آیا رسیدن به جهالت به همین نکته محدود است؟

🔸یکی از چیزهایی که در دنیا مطرح است این است که راوی ذو منفعت در موضوع نباشد. یعنی تضادّ منافع نداشته باشد. اگر تضادّ منافع داشته باشد، همان‌طوری کلام را می‌فهمد که خودش می‌خواهد.

🔹در مبحث حجیّت خبر واحد، دلیل محکم حجیّت خبر واحد بنای عقلا را می‌دانند.