مصباح

🔸شهید مطهری؛ طراح خطوط بنیادینِ اندیشه اقتصادِ اسلامی

دکتر #عادل_پیغامی در گفتگو با #وسائل:

🔹شهید آیت الله مطهری نسبت به نظام اقتصادی بی توجه نبوده است و حتی می توان گفت که اولویت لازم و به اندازه ای هم در ذهن ایشان، مسائل اقتصادی داشته است. 

🔹متاسفانه به دلیل اینکه در حوزه و دانشگاه، مباحث فلسفی اقتصاد جایگاهی ندارد و ما تقریبا در کرسی های دانشگاهی نیز قالب فلسفه اقتصادی نداریم، از این جهت آن لایه ای از اندیشه های شهید مطهری که فلسفه اقتصادی اسلام را در دنیای معاصر با مقتضیات زمان و مکان فعلی، برای انقلاب اسلامی تدوین شده است، آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته و بحث نشده است.

🔹نوآوری هایی که ایشان در اندیشه اقتصادی اسلام مطرح کردند یا از دل متون است و از قرآن و سنت استخراج کردند و یا از مباحث علمای پیشین ما به ویژه در حوزه فقه و فلسفه مورد توجه قرار داده است و بر اساس آن به سئوالات اصلی و معاصر اقتصادی پاسخ دادند، متاسفانه مورد توجه قرار نگرفته است.

🔹مباحث اقتصادی ایشان معمولا در دو کتاب «نظری به نظام اقتصادی اسلام» و «بهره و ربا و نظری به بیمه» بسنده می شود و همین یک آسیبی در برگرفتن توشه از مباحث اقتصادی ایشان بوده است زیرا این مباحث به همین دو کتاب محدود نمی شود. 

🔹چه بسا قله مباحث اقتصادی ایشان را باید در کتاب «فلسفه تاریخ» و «نقدی بر مارکسیسم» و حتی کتابی مثل «بیست گفتار» و یا کتاب «نظام حقوقی زن در اسلام» و برخی از یادداشت های ایشان باید جستجو کرد.

🔹به عنوان مثال بحثی که ایشان در تفاوت بین عقل و جود در کتاب بیست گفتار فرمودند و نگاهی که به فلسفه حق دارند از حیث علل غایی و فاعلی، بحث بسیار عمیق و کارگشایی در عرصه فلسفه اقتصاد است. 

🔹در کتاب «نظام حقوقی زن در اسلام» ظاهرا شما بحث اقتصادی مشاهده نمی کنید اما بنیان های رویکرد و رهیافت حقوق طبیعی که یکی از پایه های اصیل اندیشه اسلامی در فلسفه اقتصادی است در این کتاب مطرح شده است.

🔹متأسفانه ما الان در حوزه و دانشگاه درگیر برخی مسائل پیش پا افتاده‌ هستیم، نظیر اینکه شهید مطهری یک کتابی در حوزه اقتصاد داشت که بعد از شهادت ایشان، جمع آوری شد حال آنکه شاید بالغ بر 30 درصد محتوای آن کتاب توسط مؤلف نوشته شده است و این اصلا کتاب شهید مطهری نیست