مصباح

????

?نگاه منصفانه در بحث علمی

ضابطه تغییر ناپذیر تفسیر صحیح  در همه صحنه ها و همه حوادث بویژه در کنکاشهای علمی رعایت انصاف است .

تحقق انصاف علمی به این است که :

اولا / فهم خودم را تنها فهم صحیح نشمرم و همواره احتمال دهم طرف مقابلم به نکته ای رسیده باشد که من نرسیده باشم.

ثانیا / در نقادی لجاجت را کنار بگذارم و اگر به خطای خود پی بردم شجاعانه به صحت سخن طرف و خطای خودم اعتراف کنم.

ثالثا / آنجا که سخنی مربوط به یک شخص و دو شخص نیست بلکه گروه کثیری از  اندیشمندان به مطلبی رسیده اند ، در عین اینکه احتمال خطای همگان داده می شود اما انصاف در نگاه علمی به این است که دقت بسیار بیشتری داشته باشم . هرگز نقد چنین دیدگاه های وسیع و پذیرفته شده ای با نگاه معمولی میسر نیست، و نباید این امر مهم را با اختلاف بین دو نفر مقایسه کرد.اگرچه  گفتیم در همین مباحته های دو یا سه نفره نیز باید دقت و تاملی منصفانه داشت.

رابعا / در عین نگاه منصفانه به مطالبی که اکثر دانشمندان پذیرفته اند ، باید با علم  و حقیقت نیز منصف بود ، یعنی نباید محقق آزاده مرعوب اکثریت شود و در بیان نظریه اش کوتاهی  کند که این شرط انصاف با علم و با حقیقت نیست .

اگر  نگاه منصفانه شد، و اگر ادب انسانی در بحث رعایت شد ، این می شود :

? « جدال بالتی هی احسن ».?