ادامه تعصیب👇👇👇
🔸« لِلرِّجٰالِ نَصِيبٌ مِمّٰا تَرَكَ الْوٰالِدٰانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّسٰاءِ نَصِيبٌ مِمّٰا تَرَكَ الْوٰالِدٰانِ وَ الْأَقْرَبُونَ مِمّٰا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِیباً مَفْرُوضاً » « براى مردان، از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان نزديكترشان بر جاى نهادهاند، سهمى از ارث است و براى زنان نيز از آنچه پدر و مادر و خويشاوند نزديكترشان برجاى گذاشتهاند، سهمى از ارث است- خواه آن مال كم باشد و خواه زياد- اين سهمى است كه مقرر شده است.» (نساء 7)
👌 آيه نشان مىدهد كه زنان از نظر استحقاق ارث نظير مردان هستند و در هر موردى كه مرد ارث مىبرد، زن نيز ارث مىبرد، مگر مواردى كه به وسيله دليل استثنا شده است؛ مانند قاتل و مرتد. به عبارت ديگر، همه زنان و نزديكان ارث مىبرند و اين آيه دلالت دارد بر اينكه مردان و زنان از نظر استحقاق ارث- نه مقدار آن- مساوى هستند؛ زيرا در اين آيه حكم شده كه براى مردان سهمى از ارث است؛ همچنان كه براى زنان سهمى از ارث است؛ در حالى كه از نظر قائلان به تعصيب، صورى وجود دارد كه مردان ارث مىبرند و زنان هر چند در رتبۀ مردان باشند، ارث نمىبرند که یک نمونه آن فرض مذکور است که تمام ارث را به دختران نمی دهند و مردان طبقه بعد را شریک در ارث می کنند .
📚الانصاف فی مسائل دام فیها الخلاف ج 2 ص 220
3⃣مسلم و بخارى از سعدبن ابى وقاص روايت كردهاند كه گفت ؛
❕در مكه دچار مرضى شدم كه مشرف به مرگ بودم. پيامبر به عيادتم آمد، عرض كردم: اى رسول خدا، من اموال زيادى دارم و وارثى جز دخترم ندارم. آيا مىتوانم دوسوم مالم را صدقه بدهم؟ فرمود: نه. عرض كردم: آيا مىتوانم نيمى از آن را صدقه بدهم؟ فرمود: نه. عرض كردم: آيا مىتوانم يك سوم آن را صدقه بدهم؟ فرمود: يك سوم زياد است. اگر بعد از تو فرزندت بى نياز باشد، بهتر است از اينكه فقير باشد و نزد مردم در يوزگى كند. »
📚صحیح بخاری ج 8 ص 150 _ صحیح مسلم ج 4 ص 71
👌اين روايت صراحت دارد كه در ذهن سعد بن ابى وقاص چنين بوده كه دخترش تنها وارث مالش است و پيامبر هم سخن او را شنيد و تنها وارث بودن دختر او را تأييد كرد و به او نگفت كه وارث ديگرى هم دارد و آن عصبه است، بلكه همان يك وارث را تأييد كرد كه براساس آن، تمام تركه براى دختر است، نيمى از آن به عنوان فرض و نيمى ديگر به عنوان ردّ.
4⃣بيهقى از سويدبن غفله در مورد دختر و زن و مولايى روايت كرده است ؛
« على به دختر، نصف، و به زن يك هشتم از تركه را داد و مازاد را به دختر برگرداند. »
📚سنن الکبری ج 6 ص 242
5⃣دارمى هم اين روايت را از حيان بن سليمان نقل كرده است ؛
« نزد سويد بن غفله بودم كه فردى نزد او آمد و از سهم مردى كه از دنيا رفته و يك دختر و همسرش را برجاى گذاشته، سؤال كرد. سويد گفت: آيا مىخواهى تو را از حكم على با خبر كنم؟ مرد گفت: حكم على مرا كافى است.سويد گفت: حكم على اين بود كه به زن متوفّا يك هشتم، و به دخترش نصف تركه را داد، آن گاه بقيه را به دختر برگرداند. »
📚سنن الدارمي، كتاب الفرائض، باب فيمن أعطى ذوي الأرحام دون الموالي، ص 288.
6⃣از رسول خدا روايت شده كه فرمود ؛
« من ترك مالًا فلأهله؛ » « هركس مالى را از خود به جاى گذارد، آن مال براى خانوادهاش است. »
📚صحیح بخاری ج 8 ص 150
👌برادر يا خواهر از خانوادۀ مرد محسوب نمىشود، بلكه فرزندان و همسر فرد، خانوادۀ او هستند.
7⃣از بريد عجلى نقل شده است كه از امام باقر علیه السلام پرسيد ؛
« ميراث مردى كه مىميرد و از خود يك دختر و عمويش را بر جاى مىگذارد، چگونه است؟ امام در پاسخ فرمود:المال للإبنة وليس للعمّ شيء أو قال: ليس للعمّ مع الابنة شىء؛ » « تمام مال به دختر مىرسد و به عمو چيزى نمىرسد يا فرمود: براى عمو با وجود دختر، چيزى نيست. »
📚وسائل الشیعه ج 26 ص 104
8⃣كسى از امام صادق علیه السلام سؤال کرد كه تركۀ متوفّا از آن كيست؟ آيا از آن نزديكترين بستگان است يا از آنِ عصبه؟ امام در پاسخ فرمود:المال للأقرب و العصبة في فيه التراب؛ « تمام مال از آن نزديكترين بستگان است و عصبه را خاك در دهان است. »
📚الکافی ج 7 ص 75