مصباح

??????

✍نشست تخصصی مقاومت در سیاست خارجی در اندیشه و عمل رهبران انقلاب اسلامی در مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی چهارشنبه۱۲/ ۹/ ۹۹ برگزار شد.

 در این نشست که با حضور دکتر متقی عضو هیات علمی دانشگاه تهران و با حضور مدرسان درس اندیشه ها و وصیت نامه امام خمینی(ره) و سایر پژوهشگران این حوزه برگزار شد. دکتر متقی با بیان این موضوع که خویشتن داری، تداوم کنش گری اجتماعی و نفی خشونت را از عناصر بنیادی مقاومت گرایی در اندیشه امام خمینی(ره) قبل از انقلاب بود. وی با بیان این مسئله که موضع امام در جریان تسخیر سفارت آمریکا در ایران معطوف هویت یابی ، الهام بخشی و آرام کردن فضای اجتماعی بود  که هم انقلاب ماهیتش اجتماعی شود و هم جنبش اجتماعی شده هویت یابد. امام خمینی(ره) به این مسئله توجه داشت که هر چیزی اجتماعی بشود  هویت می یابد و هر چه هویت بیابد استمرار پیدا می کند. می توان دوران مقاومت گرایی در اندیشه و عمل امام خمینی(ره) را می توان به سه دوره تقسیم کرد.                                                                                                   

1-دورانی که انقلاب روند مبارزه خود راه شروع کرده بود تا زمانی که به پیروزی رسید در این دوران مقاومت گرایی جنبه اجتماعی داشت.                                                                                                   

2- دوران مربوط به سال 1358-1359  که دوران تسخیر سفارت آمریکا و مقابله با گروههای که ماهیت اجتماعی داشت و رویکرد هم اقدام متقابل بود.                                                                                                  

3-دوران سوم مرتبط با جنگ و دفاع مقدس بود که  باز مقاومت گرایی ماهیت اجتماعی داشت.

ایشان با بیان این مطلب که چون نگاه امام رویکردی مبتنی بر مقاومت بود، برای دوران بعد از خود نیز به  فرآیندهای بهبود ساختار ها که در عمل به جابجایی دمکراتیک قدرت به عنوان ماهیت نهادی انقلاب و عدم استیلای یک گروه و جریان بر قدرت نظر داشت.

اما نشانه های مقاومت گرایی دردهه هفتاد به شکل  مقاومت در برابر بازیگرانی که جایگاه ساختاری دارند و می خواهند جایگاه و ماهیت انقلاب را بی ثبات کنند مفصل بندی شد. مقاومت گرایی در اندیشه مقام معظم رهبری بر این انگاره معطوف بود که در مقابل بازیگران خارجی بازدارندگی ایجاد کند. و این اقدام جمهوری اسلامی در مقابل قدرت های بزرگ مبتنی بر کنش متقابل و تهدید در برابر تهدید بود. در این دوره حوزه اجتماعی با حوزه ساختاری پیوند خورد و مقاومت از قدرت نرم خارج می شود و به حوزه الهام بخشی ورای سرزمین ایران می رسد. 

 از نگاه رهبر انقلاب تجربه جنگ تحمیلی نشان داد وقتی کنش ما منفعلانه باشد سطح تهدیدات افزایش می یابد. و به عبارتی دیگر مقاومت گرایی در اندیشه امام خمینی(ره) برای دفاع بود در حالی که برای مقام معظم رهبری برای بازدارندگی. در این دوره اولویت ساختن اقتصاد ویران شده بعد از جنگ تحمیلی است و ابتدا رویکرد جایگزینی صادرات  اولویت می یابد و بعد از آن توسعه صادرات. در این دوره است که مقاومت  از داخل کشور به حوزه پیرامونی کشیده می شود چون انقلاب اسلامی با سطح تهدیدات و بحران ها ی خوشه ای و متکثری روبه رو می شود.