مصباح

🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃

🔰به مناسبت سی و ششمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) نشست «سیری در سیره و اندیشه امام خمینی(ره)» در مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی برگزار شد.

نشست علمی «سیری در سیره و اندیشه حضرت امام خمینی (ره)» به همت مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی روز یکشنبه مورخه ۱۴۰۴/۰۳/۱۱ برگزار شد.

در این نشست، ابتدا آقای دکتر حبیب‌اله گل‌محمدی، رئیس مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی ضمن خیر مقدم به سخنرانان و اساتید درس اندیشه ها و وصایای امام خمینی(ره) و گرامیداشت یاد و خاطره امام راحل عظیم الشان و حماسه 15 خرداد با اشاره به نقش تاریخی امام در تحول سیاسی ملت ایران، بر ضرورت تبیین دقیق و تحلیلی منظومه فکری ایشان تأکید کرد. در ادامه هریک از سخنرانان که از اساتید برجسته این حوزه هستند به سخنرانی پرداختند که خلاصه ای صحبت های ایشان ارائه می شود. 

✅دکتر یحیی فوزی، نخستین سخنران نشست، با ارائه گزارشی از کتاب خود «امام خمینی(ره) در مواجهه با مخالفان و منتقدان»، به تحلیل رفتار سیاسی امام در دهه نخست انقلاب پرداخت. وی جریان‌های معارض را در سه دسته کلی (مارکسیستی، سکولار مذهبی و اسلامی غیر‌فقاهتی) طبقه‌بندی کرد و گفت: امام تا زمانی که این جریان‌ها در چارچوب قانون عمل می‌کردند، برخوردی نرم و مداراجویانه داشت، اما در برابر اقدامات مسلحانه و براندازانه قاطع ایستاد. وی افزود: امام میان نقد فکری و تهدید امنیتی تفکیک قائل بود و با هدف حفظ انسجام ملی و مشروعیت مردمی، بر اصل مشارکت سیاسی حتی برای منتقدان پای می‌فشرد.

✅دکتر سید مصطفی ابطحی

در ادامه نشست علمی «سیره و اندیشه امام خمینی (ره)» در مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی دکتر ابطحی با ایراد سخنرانی، به تحلیل ابعاد شخصیتی و تاریخی حضرت امام خمینی (ره) پرداخت. وی با تأکید بر جامعیت، معنویت و تأثیرگذاری امام در تاریخ معاصر، گفت: امام خمینی(ره) تنها یک رهبر سیاسی نبود، بلکه نمادی از عرفان، عدالت‌خواهی، عقلانیت و مردمی‌بودن بود که نسل‌های مختلف همچنان با علاقه از او یاد می‌کنند. دکتر ابطحی در بخش دیگری از سخنان خود به زمینه‌های تاریخی شکل‌گیری اندیشه امام اشاره کرد و با بررسی تطور رابطه دین و دولت از عصر صفویه تا قاجار، گفت: امام ثمره سنتی ریشه‌دار در فقه و سیاست شیعه بود. او توانست با بهره‌گیری از میراث علمی و مبارزاتی علما، نظامی سیاسی بر پایه فقه و مشارکت مردمی بنا نهد. دکتر ابطحی، به نقد علمی و محتوایی آثار دکتر شریعتی پرداخت. استاد مطهری با دقتی مثال‌زدنی، نقاط قوت و ضعف گفتمان شریعتی را تحلیل کرد و هرچند او را فردی پرشور، دغدغه‌مند و تأثیرگذار می‌دانست، اما در عین حال معتقد بود که شریعتی از بنیان‌های فقهی و سنت علمی حوزه فاصله گرفته و گاه با تعابیر غیرمتعارف، زمینه سوءبرداشت را فراهم می‌کند. به تعبیر مطهری، برخی از تفکرات شریعتی نه با نگاه فقاهتی سازگار بود، و نه با سنت کلامی و فلسفی شیعه همخوانی داشت. این اختلاف‌نظر اما به درگیری و دشمنی شخصی منجر نشد. استاد مطهری همواره در نقدهایش جانب انصاف را رعایت کرد و حتی در گفت‌وگوهای خصوصی، از شریعتی به‌عنوان «یک فرصت» برای بیداری نسل جوان یاد می‌کرد؛ مشروط بر آنکه این بیداری، در مسیر صحیح هدایت شود. نگاه نقادانه‌ی مطهری، نشانه‌ی بلوغ علمی او بود و تفاوتش با دیگر جریان‌های مذهبی ـ سیاسی که شریعتی را صرفاً می‌ستودند یا صرفاً تخطئه می‌کردند، در همین رویکرد متوازن و سنجیده نهفته بود. در نهایت، آنچه از تعامل شخصیت‌هایی چون امام خمینی(ره)، شهید مطهری و دیگر شاگردان مکتب اجتهادی برمی‌آید، یک حقیقت تاریخی است: انقلاب اسلامی ایران نه تنها نتیجه یک شور انقلابی بلکه ثمره یک فرآیند عمیق فکری، فقهی و فرهنگی بود. رهبری امام، ستون فقرات این حرکت تاریخی را تشکیل می‌داد؛ اما این رهبری، بر شانه‌های یک سنت ریشه‌دار اجتهادی استوار بود که قرن‌ها برایش زمینه‌سازی شده بود. از این‌رو، شناخت سیر تطور فکری امام خمینی(ره)، بدون درک بستر تاریخی، فقهی و معرفتی آن ممکن نیست. همان‌گونه که امام، وارث یک سنت پرنفوذ و در عین حال، اصلاح‌گر و تحول‌خواه این سنت بود، انقلاب نیز نه طغیان لحظه‌ای، بلکه نقطه اوج یک مسیر فکری و دینی به‌شمار می‌رفت. مسیر و میراثی که هنوز هم، در ساحت اندیشه سیاسی اسلام، موضوع بحث و تأمل جدی است.